مسمومیت با قارچ های سمی و خود رو در سال های اخیر مشکلات زیادی را برای هموطنان ایجاد کرده است. با شروع فصل بهار و بروز شرایط مساعد در رشد قارچ‌های خودرو، همه ساله در ابتدای سال متاسفانه با موجی از مسمومیت های اتفاقی ناشی از مصرف خوراکی قارچ‌های خود رو و سمی روبرو هستیم. باتوجه به اهمیت موضوع در این مطلب از سایت بیمارستان تهران راهکارهایی برای پیشگیری از این گونه مسمومیت ها ارائه خواهیم نمود.
آمارها در مورد مسمومیت با قارچ های سمی
چنانچه به آمار بدست آمده از دانشگاه های علوم پزشکی کشور توجه نماییم، مشاهده می شود:
در سال 1400، 797 نفر، در سال 1401، 301 نفر و در شش ماه اول 1402، 242 نفر در اثر مسمومیت با قارچ سمی به بیمارستان مراجعه کرده‌اند که نشان دهنده تعداد بالای قربانیان و شایع بودن این مسمومیت در کشور ما است و متاسفانه مصرف خوراکی قارچ های خود رو و سمی، منجر به فوت، نارسایی کبد و بستری شدن بسیاری از هموطنانمان شده است.
بیشترین مسمومیت ناشی از قارچ سمی مربوط به شهرهای استان کرمانشاه، آذربایجان غربی، لرستان، گلستان و کردستان، لرستان، همدان، قزوین و شهرکرد بوده است.
همانطور که مشاهده می شود مسمومیت ناشی از مصرف قارچ‌های خودر در هموطنانی که در مناطق غربی، کوهستانی و یا مرطوب کشور زندگی می کنند بروز نموده است. این موارد با آموزش عمومی و اطلاع رسانی و ارائه هشدار به موقع قابل پیشگیری خواهد بود.
راهکارهایی برای پیشگیری از مسمومیت با قارچ های سمی
- از مصرف قارچ های خود رو مخصوصا قارچ‌هایی که در کنار تنه درختان (علی الخصوص درختان خشک شده) می رویند و يا قارچ های فله ای جمع آوری شده توسط افراد بومی، خودداري كنيد. برای حفظ سلامت خود و خانواده تان تنها قارچ‌هايی را كه توسط مراكز مجاز و در بسته بندي هاي دارای مجوز هستند، خریداری و مصرف نماييد.
- شناسايی انواع خوراكی قارچ از انواع سمي تنها بر اساس خصوصيات ظاهری مانند شكل، رنگ، بو، قوام و مزه مشكل بوده و تنها توسط متخصصان و كارشناسان مجرب قارچ شناسی و گياه شناسی امكان پذير است. بنابراين جهت پیشگیری از مسمومیت با قارچ های سمی به توصيه های برخی از افراد در تشخيص انواع سمی از انواع خوراكی قارچ توجه نكنيد.
- مصرف قارچ ها توسط پرندگان و ساير جانوران اهلي و وحشي، نشان دهنده غيرسمي بودن قارچ براي انسان نیست.
- برخی از روش ها و معيارهاي سنتي مانند: تغيير رنگ قاشق نقره در اثر تماس با قارچ، يا وجود حشرات دراطراف قارچ و محل رويش قارچ معيار علمی و صحيحی برای تشخيص عدم سميت قارچ در همه موارد نيست.
- برخی از سموم موجود در قارچ های سمی، مقاوم به گرما بوده و فرآيندهاي آماه سازي غذا مانند: كباب كردن، آب پز كردن، سرخ كردن، بخار پز كردن قادر به تخريب كامل مواد سمی موجود در آن نیست.
چه زمانی به مراکز درمانی مراجعه نماییم؟
- در صورت بروز مسمومیت حاد (کمتر از ۶ ساعت) هر چه سريعتر بيمار را به مركز درمانی تخصصی مسموميت‌ها منتقل كنيد.
- انتقال سريع بيمار مسموم به يک مركز درمانی تخصصی مسموميت ها امكان درمان موفقيت آميز را افزايش مي دهد و هرگونه تاخير در اين امر سبب افزايش احتمال شكست درمان و حتي مرگ بيمار می شود. بنابراين با مشاهده علايم و نشانه های بالينی اوليه به ويژه از نوع تاخيری در فردی با سابقه مصرف خوراكی قارچ خودرو، از هرگونه خوددرمانی و درمان علامتی پرهيز نموده و بيمار را در اسرع وقت به بيمارستان منتقل نماييد.
- در صورت امكان، نمونه باقی مانده قارچ مصرف شده توسط بيمار را برای شناسايی كادر پزشكی در بيمارستان به همراه داشته باشيد.
